KNF wydała w dniu 26.02.2013r. skierowaną do banków Rekomendację T dotyczącą dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych.
Celem rekomendacji jest uelastycznienie podejścia banków do kredytowania detalicznego. Skutki wprowadzenia rekomendacji będą na bieżąco monitorowane pod kątem oceny ich wpływu na sytuację sektora bankowego.
W sto siedemdziesiątym piątym posiedzeniu Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) wzięli udział:
• Pan Andrzej Jakubiak – Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Wojciech Kwaśniak – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Lesław Gajek – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Witold Koziński – Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego,
• Pan Ludwik Kotecki – Przedstawiciel Ministra Finansów1 ,
• Pan Jacek P. Męcina – Przedstawiciel Ministra Pracy i Polityki Społecznej,
• Pan Jerzy Pruski – Przedstawiciel Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej 2.
• Pan Wojciech Kwaśniak – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Lesław Gajek – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Witold Koziński – Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego,
• Pan Ludwik Kotecki – Przedstawiciel Ministra Finansów1 ,
• Pan Jacek P. Męcina – Przedstawiciel Ministra Pracy i Polityki Społecznej,
• Pan Jerzy Pruski – Przedstawiciel Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej 2.
Wyniki głosowania KNF: 4 głosy za wydaniem rekomendacji (W.Koziński, L.Kotecki, J.Męcina, J.Pruski), 3 głosy przeciw (A.Jakubiak, W.Kwaśniak, L.Gajek).
Do najistotniejszych zmian w Rekomendacji T należy:
• rozdzielenie zakresu przedmiotowego Rekomendacji T i Rekomendacji S,
• skierowanie Rekomendacji T bezpośrednio do wszystkich banków objętych przepisami prawa polskiego oraz do działających na terenie Polski oddziałów instytucji kredytowych,
• odejście od ustalania przez KNF maksymalnych wartości wskaźnika DtI (relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych do średnich dochodów netto); wartość wskaźnika DtI powinna być określona przez zarząd banku i ustalona w zatwierdzonej przez radę nadzorczą banku strategii zarządzania ryzykiem,
• wprowadzenie możliwości stosowania uproszczonych zasad oceny zdolności kredytowej klienta; bank może stosować te zasady w przypadku udzielanych klientom detalicznym:
- kredytów i pożyczek ratalnych, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza wartości czterokrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
- kredytów i pożyczek:
* dla klientów o co najmniej sześciomiesięcznej współpracy z bankiem, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
* dla klientów o co najmniej dwunastomiesięcznej współpracy z bankiem, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza dwunastokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
* dla pozostałych klientów, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
• jednoznaczne wskazanie na konieczność każdorazowego korzystania przez banki w procesie oceny zdolności kredytowej klienta detalicznego z zewnętrznych baz danych, w szczególności międzybankowych baz danych budowanych przez instytucje, które na podstawie art. 105 ust. 4 Prawa bankowego, upoważnione zostały do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji m.in. w zakresie poziomu oraz historii spłat zobowiązań kredytowych klientów detalicznych; w rekomendacji podkreślono również znaczenie korzystania przez banki z informacji udostępnianych przez biura informacji gospodarczej,
• zwiększenie wymogów w zakresie udzielania i zarządzania walutowymi ekspozycjami kredytowymi,
• podkreślenie w obszarze relacji z klientami, że bank powinien posiadać sporządzone w formie pisemnej procedury wewnętrzne określające formę i zakres informowania każdego klienta ubiegającego się o kredyt detaliczny zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim; w przypadku kredytów walutowych pozostawienie rekomendacji stanowiących, że bank powinien zapewnić klientowi odpowiedni zakres informacji o związanym z taką ekspozycją ryzyku i jego konsekwencjach oraz wpływie spreadu walutowego na wielkość udostępnionego kredytu i poziom obciążenia jego spłatą; dodatkowo, wprowadzono rekomendację, aby w przypadku klienta ubiegającego się o detaliczną ekspozycję kredytową bank uzyskał od niego pisemne oświadczenie potwierdzające, że:
- klient otrzymał od banku informacje niezbędne do podjęcia decyzji w zakresie zaciąganego zobowiązania kredytowego,
- klient uzyskał od banku wyjaśnienia do zgłaszanych wątpliwości,
- klient ma świadomość ryzyka związanego z zaciąganym zobowiązaniem kredytowym.
• skierowanie Rekomendacji T bezpośrednio do wszystkich banków objętych przepisami prawa polskiego oraz do działających na terenie Polski oddziałów instytucji kredytowych,
• odejście od ustalania przez KNF maksymalnych wartości wskaźnika DtI (relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych do średnich dochodów netto); wartość wskaźnika DtI powinna być określona przez zarząd banku i ustalona w zatwierdzonej przez radę nadzorczą banku strategii zarządzania ryzykiem,
• wprowadzenie możliwości stosowania uproszczonych zasad oceny zdolności kredytowej klienta; bank może stosować te zasady w przypadku udzielanych klientom detalicznym:
- kredytów i pożyczek ratalnych, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza wartości czterokrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
- kredytów i pożyczek:
* dla klientów o co najmniej sześciomiesięcznej współpracy z bankiem, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
* dla klientów o co najmniej dwunastomiesięcznej współpracy z bankiem, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza dwunastokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
* dla pozostałych klientów, dla których kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
• jednoznaczne wskazanie na konieczność każdorazowego korzystania przez banki w procesie oceny zdolności kredytowej klienta detalicznego z zewnętrznych baz danych, w szczególności międzybankowych baz danych budowanych przez instytucje, które na podstawie art. 105 ust. 4 Prawa bankowego, upoważnione zostały do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji m.in. w zakresie poziomu oraz historii spłat zobowiązań kredytowych klientów detalicznych; w rekomendacji podkreślono również znaczenie korzystania przez banki z informacji udostępnianych przez biura informacji gospodarczej,
• zwiększenie wymogów w zakresie udzielania i zarządzania walutowymi ekspozycjami kredytowymi,
• podkreślenie w obszarze relacji z klientami, że bank powinien posiadać sporządzone w formie pisemnej procedury wewnętrzne określające formę i zakres informowania każdego klienta ubiegającego się o kredyt detaliczny zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim; w przypadku kredytów walutowych pozostawienie rekomendacji stanowiących, że bank powinien zapewnić klientowi odpowiedni zakres informacji o związanym z taką ekspozycją ryzyku i jego konsekwencjach oraz wpływie spreadu walutowego na wielkość udostępnionego kredytu i poziom obciążenia jego spłatą; dodatkowo, wprowadzono rekomendację, aby w przypadku klienta ubiegającego się o detaliczną ekspozycję kredytową bank uzyskał od niego pisemne oświadczenie potwierdzające, że:
- klient otrzymał od banku informacje niezbędne do podjęcia decyzji w zakresie zaciąganego zobowiązania kredytowego,
- klient uzyskał od banku wyjaśnienia do zgłaszanych wątpliwości,
- klient ma świadomość ryzyka związanego z zaciąganym zobowiązaniem kredytowym.
Można powiedzieć, że nareszcie KNF ułatwił udzielanie kredytów konsumpcyjnych dla banków. Banki mogą już od dzisiaj, a najpóźniej od 31 lipca łatwiej udzielać kredytów na konsumpcję prawie tak jak parabanki.
Maksymalne oprocentowanie takich pożyczek nie może być wyższe niż 4 krotność stopy lombardowej banku centralnego. Obecnie wynosi ona 5,25%, czyli zgodnie z prawem nie może być ona wyższa niż 21%.
Niestety firmy pożyczkowe pobierają dodatkowe opłaty za dostarczenie pieniędzy do domu (nawet do 1 tys. zł), a koszt ubezpieczenia pożyczki sięga aż 25% jego wartości. Czasami zdarza się, że oprocentowanie pożyczek w parabankach wynosi nawet klika tysięcy procent w stosunku rocznym ( KNF, salon24).
